دين اسلام، كامل ترين و آخرين دين الهى است كه از سوى خداوند متعال و توسط پيامبر اسلام صلى الله عليه وآله براى هدايت انسان ها به سوى كمالات دنيوى و اخروى، ابلاغ شده است، ولى ختم نبوت، به معناى ختم رهبرى و امامت نيست؛ زيرا، وجود تكليف، مستلزم وجود حجّت الهى بر روى زمين است. به همين دليل، بعد از پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله، امامان معصوم عليهم السلام، عهده دار هدايت انسان ها هستند. اميرالمؤمنين على عليه السلام مى فرمايد: «هرگز، روى زمين، از قيام كننده اى با حجّت و دليل، خالى نمى ماند، خواه ظاهر و آشكار باشد، خواه بيمناك و پنهان. -چنين است- تا دلائل و اسناد روشن الهى، از بين نرود و به فراموشى نگرايد.».
طبق فرمايش حضرت على عليه السلام حجّت الهى، هميشه روى زمين هست و با وجود امام و حجّت الهى و دين اسلام، بايد به تكاليفى كه از سوى دين ابلاغ شده، عمل شود. بنابراين، از اين لحاظ، مردم دوره ى غيبت، از حيث مكلّف بودن به تكاليف اسلامى، با مردم دوره ى حضور امام، هيچ فرقى ندارند و بايد به همه ى تكاليف اسلامى كه اصطلاحاً، فروع دين ناميده مى شوند، عمل كنند، لكن در دوره ى غيبت و مستور بودن امام(عليه السلام) برخى از تكاليف، به دليل مستور بودن امام، اهمّيّت بيش ترى مى يابد، به گونه اى كه برخى از مؤلّفان، تعداد اين تكاليف را هشتاد مورد دانسته اند. چون تبيين همه ى آن ها در اين موجز نمى گنجد، به تعدادى از مهم ترين اين وظايف اشاره مى شود:

1. شناخت و معرفت حجّت خدا
مهمّ ترين وظيفه اى كه هر شيعه بر عهده دارد، كسب معرفت نسبت به وجود مقدس حجة الله و امام عصر عليه السلام است. پبامبر اكرم صلى الله عليه وآله مى فرمايد: «مَن مات و لم يعرف إمامَ زمانه مات ميتة جاهلية؛ هر كس بميرد و امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهليت مرده است». چون در عصر ما، امام عليه السلام غايب است، پس شناخت آن، همّت بيش ترى را مى طلبد و بدون ترديد، مقصود از شناختى كه پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله تحصيل آن را براى هر كس واجب دانسته، شناخت سطحى نيست، بلكه ما بايد امام عصر خود را آن چنان كه هست، بشناسيم، به گونه اى كه اين شناخت، موجب در امان ماندن ما از شبهه هاى ملحدان و مايه ى نجاتمان از اعمال گمراه كننده ى مدّعيان دروغين و رسيدن به سعادت دنيوى و اخروى باشد.

2. تهذيب نفس و كسب فضايل اخلاقى
وظيفه ى مهم ديگرى كه هر شيعه بر عهده دارد، تهذيب نفس و آراستن خود به اخلاق نيكو است. چنانچه امام صادق عليه السلام در روايتى مى فرمايد: «… قال: من سر ان يكون من اصحاب القائم فلينتظر و ليعمل بالورع و محاسن الاخلاق؛ هر كس دوست دارد از ياران امام مهدى عليه السلام باشد پس منتظر (ظهور آن حضرت) باشد و به پرهيزگارى و اخلاق نيكو عمل كند…».
توصيه به پرهيزكارى در عصر غيبت، نه تنها در كلام معصومان قبل از امام زمان عليه السلام آمده، بلكه در توقيعات هم ذكر شده است. در يكى از اين توقعيات، امام عليه السلام مى فرمايد: «پس تقواى الهى پيشه كنيد و به امر ما تسليم شويد و امر را به ما واگذاريد كه بازگشت به سوى ما است…».
مسئله ى تهذيب نفس و دورى گزيدن از گناهان و اعمال ناشايست، به عنوان يكى از وظايف منتظران در عصر غيبت از چنان اهمّيّتى برخوردار است كه در توقيع شريفى كه از ناحيه ى مقدسه امام زمان (عليه السلام) به شيخ مفيد صادر گرديد، اعمال ناشايست و گناهانى كه از شيعيان سر مى زند، يكى از اسباب طولانى شدن غيبت و دورى شيعيان از توفيق ديدار، شمرده شده است.

3. انتظار فرج
همان گونه كه از امام صادق عليه السلام نقل شد، هر كس كه دوست دارد از ياران امام باشد، بايد منتظر باشد. بنابراين، يكى از وظايف مردم در دوره غيبت، انتظار فرج امام مهدى عليه السلام است. پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله مى فرمايد:
أفضل أعمال أُمتي انتظار الفرج من الله عزّوجل؛ برترين اَعمال امّت من، انتظار فرج (حضرت مهدى) از نزد خداوند عزوجل است.
آن چه از احاديث مذكور استفاده مى شود، اين است كه ما، در عين عمل به تكاليف دينى خود، هميشه بايد منتظر ظهور امام زمان عليه السلام باشيم و از رحمت واسعه ى الهى نااميد و مأيوس نگرديم. همين انتظار، خود، وظيفه اى است مستقل كه دوره ى غيبت را به دوره ى تلاش براى رسيدن به دوره ى حكومت سراسر عدل امام مهدى عليه السلام تبديل مى كند و ضعف و سستى و نااميدى را از جامعه ى اسلامى دور مى سازد.

منبع مطلب: بنياد مهدويت و آينده پژوهي اصفهان

بايد بين اخبار و نشانه هاي ظهور و اخبار "ملاحم و فتن" تفاوت گذاشت. بين اين دو معمولا خلط مي شود. ملاحم و فتن يعني پيشگويي اتفاقات و جنگ ها و درگيري هاي آينده. ائمه(ع) بعضي از حوادثي كه در آينده اتفاق مي افتد را گزارش كرده اند و گاهي تصريح كرده اند كه فلان نشانه از حوادث ظهور است يا در مقام ذكر واقعه اي كه اتفاق مي افتد يك پيوندي با ظهور حضرت داده اند.

به گزارش خبرگزاري اهل‌بيت(ع) ـ ابنا ـ ظهور منجي موعود يك اعتقاد عمومي در تمامي اديان است. كتاب هاي مقدس آسماني، چه آنها كه بخشي يا تمام آنها وجود دارد و چه آنها كه منقولاتي از آنان در كتاب هاي ديگر آمده است، بشارت داده اند كه جهان در سيطره ظلم و فساد نمي ماند؛ بلكه جماعت صالحان به امامت "رهبر موعود" عدل و داد را در گيتي حاكم خواهند كرد.

ريشه دار بودن اعتقاد به مهدي و منجي، موجب آماده بودن مردم اعصار گوناگون براي پذيرش و تبعيت وي شده و مي شود. از همين رو، اين مفهوم موجب سوءاستفاده فريبكاران و شياداني شده است كه در طول تاريخ با ادعاهاي دروغين، خود را مهدي يا از ياران او معرفي كردند تا از رهگذر عقيده پاك مردم به نيات آلوده خويش دست يابند. اتفاقاً بسياري از اين مدعيان، در نقشه خود موفق شده و به مقصود خود رسيده اند؛ چه مدعيان كوچكي كه اهداف مالي و رمالي داشته اند، و چه مدعيان بزرگي كه توانستند با اين ادعا حكومت هاي عريض و طويل يا مذاهب منحرف ديرپا و گسترده اي براي خويش دست و پا كنند. 

در واكنش به اينگونه اقدامات، خبرگزاري اهل‌بيت(ع) ـ ابنا ـ در پايان هر هفته سلسله مطالبي متقن و مستدل در باب مهدويت ــ با عنوان "در انتظار منجي" ــ توليد و منتشر خواهد كرد؛ تا هم عرض ارادتي باشد به محضر امام زمان حضرت حجة بن الحسن المهدي(عج) و هم گامي باشد براي روشنگري درباره مسأله مهدويت در عصر هجوم غبارها و فتنه ها.

با توجه به سوءاستفاده گروه هاي تكفيري از مفاهيم آخر الزماني در برهه اخير، دومين گفتگوي سلسله مطالب در انتظار منجي را در زمينه علائم حتمي ظهور انجام داده ايم.

ميهمان اين هفته خوانندگان ابنا « «حجت الاسلام و المسلمين نصرت الله آيتي» عضو هيئت علمي مؤسسه آينده روشن (پژوهشكده مهدويت) است.

اغلب اوقات هنگام خريد يك محصول خوشبو كننده كلماتي مانند: خوشبو كننده گازي، خوشبو كننده اتوماتيك، خوشبو كننده ارزان، خوشبو كننده ژلي و… به گوشمان خورده است. اما سوال اينجاست كه آيا هر محصول خوشبو كننده اي مناسب است؟ آيا نياز ما را در حوزه ي معطر سازي هوا به شيوه اي سالم مي تواند برطرف سازد؟ در اين مقاله به معرفي انواع خوشبو كننده ها و تفاوت هاي آنها مي پردازيم.

در حوزه ي محصولات تلطيف هوا سه دسته كلي وجود دارد:

• خوشبو كننده هاي گازي كه معمولا دستگاه اتوماتيك هم دارند.

• خوشبو كننده هاي مايع كه به صورت دستي اسپري مي شوند.

• خوشبو كننده هاي جامد و ژلي.

اما در اين بين، رايج ترين نوع خوشبو كننده ها، خوشبو كننده هاي گازي هستند. در جنگ جهاني دوم براي اولين بار مكانيسم مايع تحت فشار ابداع شد. در آن زمان براي فراري دادن حشرات، سم را تحت فشار داخل قوطي ها پر مي كردند تا حمل و استفاده از آن ها در شرايط جنگي راحت تر باشد.

بعدا اين ايده مطرح شد كه ميتوان از اين مكانيسم براي آزاد سازي رايحه هم استفاده كرد. در دهه ي ۷۰ ميلادي به دليل مضراتي كه اين خوشبو كننده ها براي محيط زيست، لايه ازون و انسان داشتند؛ استفاده ي از آن ها طبق قوانين بهداشتي ممنوع شد و به جاي استفاده از گازهاي مضر از گازهايي مانند پروپان و بوتان در آن ها استفاده شد. البته خود اين گاز ها هم براي گرمايش كره زمين و هم براي انسان هاي حساس مضر هستند.

مضرات خوشبو كننده هاي گازي:

• خوشبو كننده هاي گازي چون در حالت گازي هستند، ابتدا جريان هوا آن ها را جابجا مي كند. يعني خيلي سريع از محيط خارج مي شوند. مثلا تهويه سرويس ها خيلي سريع آن ها را مكش كرده و به بيرون انتقال مي دهد. به همين دليل مجبور به استفاده از دستگاه اتوماتيك هستند كه هر چند دقيقه يكبار آن ها را در فضا پخش كند.
• اين اسپري ها در جايي كه بوي بد وجود داشته باشد، بوها را با هم مخلوط مي كنند. يعني عملا فضا را سنگين تر مي كنند.
• اين اسپري ها به دليل اينكه در ساختارشان از موادي مانند پروپان و بوتان و گازهاي مشابه استفاده مي شود، هم براي بدن انسان و سيستم تنفسي و هم براي محيط زيست مضر هستند. معمولا افراد حساس خيلي سريع به اين گاز ها واكنش داده و سردرد مي شوند. علامت آتش زا بودن پشت قوطي اين محصولات، به دليل وجود همين مواد است.

خوشبو كننده هاي مايع نيز اولا صرفا خوشبو كننده هستند و بحث خنثي كنندگي را ندارند. ثانيا اينكه عطر استفاده شده در ساخت آن ها عموما عطرهاي صنعتي است. خوشبو كننده هاي مايع بسته به نوع امولسيفاير هاي بكار رفته در ساخت شان مي توانند حساسيت زا باشند يا نباشند؛ كه اين بستگي به فرمولاسيون و كيفيت مواد سازنده آن ها دارد. عطرهاي صنعتي بوي خوبي دارند اما مشخص نيست اين بوي خوب دقيقا بوي چيست! اين عطرها يا تركيبات آروماتيك هستند يا بيس اتيل استات دارند.

خوشبو كننده هاي جامد نيز به دليل محدوديت در ميزان استفاده و آزاد سازي رايحه توفيق چنداني در بازار پيدا نكرده اند.

اما در مورد خوشبو كننده هاي عطرينه اين نكته را ياد آور مي شويم كه عطرينه صرفا خوشبو كننده نيست؛ بلكه يك محلول چند منظوره است. يعني با محصولاتي كه به عنوان خوشبو كننده، چه گازي و چه مايع، وجود دارد متفاوت است و تفاوت آن در خنثي كنندگي بوهاي نا مطبوع و ضد عفوني كردن سطوح است. از همين امروز عادت كنيد از واژه ي محلول چند منظوره بجاي خوشبو كننده استفاده كنيد. خاصيت خنثي كنندگي عطرينه موجب مي شود تا بو ها با هم مخلوط نشوند. اسپري خوشبو كننده هوا عطرينه، بوي سيگار، سرويس بهداشتي، غذا، حيوانات خانگي و بوهايي از اين قبيل را كه عموما بعنوان بوهاي ارگانيك شناخته مي شوند، به راحتي خنثي مي كند. ضمن اين كه از لحاظ سلامت، سالم ترين محصول در حوزه ي تلطيف هوا به شمار مي رود.

آيا خوشبو كننده هاي عطرينه شيميايي هستند؟

منظور از شيميايي بودن يك محصول اين است كه آيا در حوزه ي ايجاد مخاطره يا حساسيت براي انسان هست يا خير؟ در مورد اسپري خوشبو كننده هوا عطرينه در پاسخ با قاطعيت بايد گفت خير. عطرينه عارضه ي جانبي براي پوست يا تنفس ايجاد نمي كند. تمام گواهي هاي پزشكي كه دال بر اين موضوع است مستند و قابل ارائه است. روايح عطرينه همان فرمولاسيون بوي واقعي را دارند كه بطور مصنوعي توليد شده اند. به همين دليل بسيار شبيه به بويي هستند كه مثلا ما از پرتقال يا هلو يا بقيه روايح در ذهن داريم. حلال آن هم آب است.

آيا محلول عطرينه، گياهي است؟

اخيرا گرايشي در كشورمان ايجاد شده است كه معتقدند براي پيشگيري يا درمان بسياري از حساسيت ها و دردهاي نا آشنا بايد مواد شيميايي را كنار گذاشته و يكسره سراغ مواد كاملا طبيعي يا گياهي برويم. به همين دليل در اغلب اوقات از ما درباره گياهي يا شيميايي بودن عطرينه سوال مي شود. هدف افراد از اين پرسش، كشف احتمال حساسيت زايي و مضر بودن يا نبودن اين محصول است.

در جواب به اين سوال بايد ابتدا يك سوء تفاهم لفظي را برطرف كنيم و آن اينكه بين واژه ي شيميايي و واژه ي ساختگي تفاوت وجود دارد. چون همه مي دانيم كه مواد طبيعي از جمله گياهان و عصاره هاي آنها، همگي شيميايي اند يعني حاوي تركيبات شيميايي هستند. بعبارتي ظاهرا اين افراد منظورشان از واژه شيميايي، واژه ساختگي (يا مصنوعي يا همان ساخته دست بشر) بوده است. در واقع اين افراد ترجيح مي دهند از مواد طبيعي بجاي مواد ساخته ي دست بشر استفاده كنند.

پس مسئله اين است كه توضيح دهيم آيا استفاده از هرگونه مواد ساختگي، مضر است و اينكه آيا مصرف هر نوع ماده طبيعي و يا مواد با منشأ گياهي مفيد است؟

مسلما بسياري از موادي كه عموم افراد از آنها استفاده مي كنند همگي ساختگي اند. تقريبا تمامي عطر و ادكلن هاي مورد مصرف و تمامي روايح موجود در مواد آرايشي بهداشتي ساختگي اند و عموما براي بسياري از افراد حساسيتي ايجاد نمي كنند. در واقع روايح ساختگي با كيفيت، معمولا نسبت به تركيبات گياهي حساسيت كمتري ايجاد مي كنند! چون عصاره هاي گياهي از تركيبات شيميايي بسيار بيشتر و پيچيده تري تشكيل شده اند كه معمولا امكان حساسيت زايي بيشتري براي افراد دارند.

اسپري خوشبو كننده هوا عطرينه، گياهي نيست بلكه از روايح با كيفيت و مجاز بهداشتي است (Fine Fragrance). نه فقط بر اساس تاييديه ها، بلكه بر اساس استفاده ي هزاران مصرف كننده محترم، تاكنون تقريبا هيچ موردي مبني بر حساسيت زايي تنفسي و پوستي گزارش نشده است. حتي تعدادي از مصرف كننده هاي محترم، دچار آسم بوده اما با اين وجود باز هم از محصول عطرينه استفاده مي كنند و دچار تنگي نفس هم نمي شوند. البته بديهي است كه افراد حساس، خود بايد پس از چندين بار استفاده، اندازه مناسب جهت مصرف را براي خودشان پيدا كنند.

توضيحاتي درباره روايح با كيفيت (Fine Fragrance):

در بسياري از خوشبو كننده هاي موجود در بازار از روايح صنعتي (Commercial Fragrance ها يا Functional Fragrance  ها) استفاده مي شود. بدين دليل كه اين روايح ارزان قيمت است. در صنايع مختلف از اين روايح براي پوشاندن بوي بد مواد شيميايي استفاده مي شود. مثلا در توليد پودر رختشويي. اما از طرفي روايح با كيفيت تري هم موجود است كه معمولا در عطر و ادكلن ها و بعضي از لوازم آرايشي و بهداشتي با كيفيت استفاده مي شود كه به Fine Fragrance شهرت دارند. اين روايح گران تر بوده اما از طرفي بسيار مرغوب تر هستند. شما مي توانيد هم رايحه ليموي صنعتي تهيه كنيد و هم رايحه ليموي Fine Fragrance. در واقع Fine Fragrance ها كپي شده فرمولاسيون اصلي هستند. يعني همان فرمول اصلي بوي پرتقال يا ليمو يا هر ميوه و گل ديگري به صورت سنتزي توليد شده اند. به همين دليل هم بسيار نزديك به بوي طبيعي هستند و هم براي بدن ايجاد هيچ گونه آلرژي، اعم از سر درد، سرفه و… نمي كنند. البته ذكر اين نكته لازم است كه خود Fine Fragrance ها هم انواع مختلفي دارند. براي مثال در مورد محصول ما كيفيت اين روايح به گونه اي است كه در مورد بيشتر شان، رايحه بسيار نزديك به رايحه طبيعي ميوه يا گل مربوطه است و حس بسيار خوشايندي براي مصرف كننده ايجاد مي كند. در واقع يكي از دلايلي كه باعث شده تقريبا تمامي مشتريان ما حس رضايت بخشي درباره محصول داشته باشند استفاده از روايح با كيفيت يا همان Fine Fragrance  هايي است كه به دقت گلچين شده اند.

توضيحاتي درباره سلامت خوشبو كننده هاي عطرينه:

در حال حاضر انواع مختلفي از خوشبو كننده ها در بازار موجود است كه دو نوع از رايج ترين آن ها نوع گازي و نوع آبي آن است. (انواع ديگر از جمله ژلي، چاپي يا كاغذي و… مي باشند) نوع گازي اغلب بصورت كپسولي بوده و حاوي گازهاي بي بوي بوتان و پروپان و مقداري رايحه مي باشد. گاز تحت فشار در هنگام اسپري به همراه خود، مقدار كمي رايحه بيرون مي آورد. معمولا تنفس اين گازها در برخي افراد، سردرد و تنگي نفس ايجاد مي كند. از طرف ديگر در نوع آبي آن مثل محصول اسپري خوشبو كننده هوا عطرينه، حلال اصلي، آب بوده و رايحه به همراه آب بيرون مي آيد. در مجموع، انواع آبي سالمتر بوده و براي مصرف كنندگان احساس خوشايندتري ايجاد مي كنند.

توضيحاتي درباره ماندگاري خوشبو كننده هاي عطرينه:

ماندگاري روايح خوشبو كننده هاي عطرينه به عوامل متعددي بستگي دارد؛ از جمله حجم فضاي محل مورد نظر، ميزان تهويه هوا، نوع مواد موجود در محل، نوع رايحه مورد استفاده و… مسلما هر چه محل مورد نظر كوچكتر و با تهويه كمتر باشد ماندگاري رايحه در آنجا بيشتر خواهد بود. همچنين اگر موادي در محيط باشند كه رايحه را در خودشان نگه مي دارند مثل پرده، فرش، مبلمان و ساير مواد پارچه اي، ماندگاري رايحه بيشتر خواهد بود. مثلا اگر در طول روز حدود ۵ پاف از محلول خوشبو كننده هوا عطرينه را با فواصل زماني مساوي در يك سرويس بهداشتي خانگي اسپري كنيد، رايحه ملايمي براي مدت ۲۴ ساعت باقي خواهد ماند.

نكته ي مهم ديگر درباره ي ماندگاري روايح خوشبو كننده هاي عطرينه اين است كه اگر دقت كرده باشيد بعضي از اماكن بوي خاصي مي دهند كه معمولا ضعيف و نامطبوع است و جالب اينكه افراد ساكن در آن محل، خودشان معمولا آن بو را احساس نمي كنند! حال اگر براي چند هفته از محلول خوشبو كننده عطرينه در اين مكان ها استفاده شود بدليل خاصيت خنثي كنندگي كه دارد بوي رايحه عطرينه جايگزين بوي نامطبوع قبلي خواهد شد.

در نظرسنجي هايي كه از مصرف كنندگان محصولات عطرينه به عمل آمده است ماندگاري روايح عطرينه، قابل قبول ارزيابي شده است.

در نهايت مي توان بطور خلاصه محصول عطرينه را اينگونه تعريف كرد:

عطرينه، محصول سالمي است كه از طريق ايجاد حسي از طبيعت، سلامتي و شادابي (ناشي از ارتباط با طبيعت) را برايتان به ارمغان مي آورد.

در پايان تيم تحقيق و توسعه شركت پرديس هوا رايحه با افتخار پاسخگوي هر سوال شما در اين خصوص خواهد بود. با تشكر.

اشاره مستقيم به امام زمان در آيات قرآن

آيا آياتي در قرآن هست كه اشاره مستقيم به امام زمان(عج) دارد؟

براي مشخص شدن پاسخ، نياز به بيان مقدمه اي است . از دو دسته آيات قرآن، مي توان براي وجود حضرت ولي عصر (عج) و ظهور آن حضرت استفاده نمود: البته بايد دانست كه قرآن به صورت كلي سخن مي گويد و براي تشريح و تفسير آن بايد به سراغ آگاهان از حقايق قرآني ـ معصومين (ع) ـ رفت كه «الراسخون في العلم» (آل عمران۷) هستند. به عبارت ديگر، وظيفه و مسئوليت روشنگري و بيان مقصود آيات قرآن به حجت هاي الهي واگذار شده است. (حديث ثقلين، مستدرك حاكم، ج ۳ ، ص ۱۴۸، طبع داردالمعرفه، بيروت)
از دو دسته آيات قرآن، مي توان براي وجود حضرت ولي عصر (عج) و ظهور آن حضرت استفاده نمود:

۱ ـ آياتي كه ضرورت وجود حجت الهي را در زمين بيان مي كنند.:
از نظر قرآن كريم، در طول تاريخ زندگي بشر، هيچ گاه زمين از حجت خدا خالي نبوده و خداوند براي هر امتي فردي مناسب را برگزيده تا انسان ها را در راه رسيدن به كمال مطلوب رهنمون باشند؛ چنان كه خداوند سبحان فرمود: «إِنَّمَا أَنتَ مُنذِرٌ ۖ وَلِكُلِّ قَوْمٍ هَادٍ» (به درستي كه تو بيم دهنده اي و براي هر جامعه راهنمايي هست. رعد/۷)
پس همواره يك بيم دهنده و هدايتگر در جوامع انساني حضور دارد كه از جانب خدا برگزيده شده است. امام صادق(ع) در تفسير آيه ياد شده فرمود: «در هر زماني امامي از خاندان ما وجود دارد كه مردم را به آنچه رسول الله آورده (دين اسلام) هدايت مي كند». («و في كل زمان امام منا يهديهم الي ما جاء به رسول الله (ص) » (مجلسي، بحارالانوار، ج ۲۳ ، ص ۵)
از مجموع اين آيه و روايت، ضرورت وجود حجت الهي به عنوان هدايت گر در هر عصر، به خوبي فهميده مي شود.
دليل ديگر بر ضرورت وجود امام معصوم در جامعه اين است كه قرآن مبين و مفسر لازم دارد و به جز امام معصوم كسي به تمام معاني و خصوصيات آيات قرآن از محكمات و متشابهات آگاه نيست. پس به حكم عقل قطعي پس از رسول، امام معصوم لازم است. (بانوي اصفهاني، سيده نصرت امين ، مخزن العرفان در تفسيرقران، ج ۳، ص ۳۹، توضيح آيه ي ۴۴ ،نحل)
امامان معصوم (ع) مايه آرامش و امنيت هستي و واسطه فيض الهي اند و نعمات و بركات خداوند متعال به واسطه آنها و به يمن حضورشان به انسان ها داده مي شود، كه اگر لحظه اي بركت وجودشان نباشد، زمين اهلش را فرو مي برد. ( در بحارالانوار، به مقوله اي لزوم وجود هميشگي رهبر آسماني بر مي خوريم. (مجلسي بحارالانوار، ج ۲۳ ، ص ۵۶))
اما اين كه مصداق اين امام معصوم كيست و چه هويتي دارد،‌روايات فراواني وارد شده كه بيان مي دارند اين فرد امام مهدي فرزند امام حسن عسكري (ع) است و … . ( ر.ك: صافي، لطف الله، منتخب الاثر؛ طبرسي نوري، ميرزا حسين، النجم الثاقب؛ مجلسي بحارالانوار)

۲ ـ آياتي كه بشارت به حكومت صالحان و مومنان بر روي زمين مي دهد:
بر اساس ده ها آيه از قرآن كريم موضوع ظهور حضرت مهدي (عج) قابل استناد است. تمركز غالب اين آيات بر بشارت به بندگان صالح و مستضعف براي بازستادن حق خود و رسيدن به قدرت و ايجاد يك حكومت واحد جهاني مبتني بر حق و عدل و غلبه اسلام بر تمامي مكاتب و اديان است. قرآن كريم از يك سو بيان مي كند اين بشارت در بعضي كتب آسماني ديگر هم آمده است: «و همانا در زبور بعد از ذكر (تورات) نوشتيم كه زمين را بندگان شايسته من به ارث خواهند برد». («وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ» ، انبياء /۱۵۰)
از سوي ديگر اين بشارت را به اراده خداوند استناد مي دهد: «و خواستيم بر مستضعفان روي زمين منت نهيم و آنان را پيشوايان و وارثان گردانيم»(قصص/۵) اين آيات بشارت به ظهور مي دهند كه در تفسير آنها روايات زيادي وجود دارد.
در آيه اي ديگر خداوند حكومت و جانشيني مومنان و صالحان را به عنوان «وعده ي الهي» بر بندگان با ايمان خود بيان مي كند و امنيت و آرامش را مژده مي دهد: «خداوند به كساني از شما كه ايمان آورده و كارهاي شايسته كرده اند، وعده داده است كه حتماً آنان را در اين زمين جانشين (خود) قرار دهد و آن ديني را كه بر ايشان پسنديده است، به سودشان مستقر كند و بيمشان را به امنيت مبدل گرداند تا مرا عبادت كنند و … ». (نور ۵۵)
روايات معصومان (ع) اين آيه را بر حضرت حجت ولي عصر‌ (عج) و اصحاب او منطبق نموده اند. (رك: فرزي، محمدعلي، اميد سبز، ص ۳۴)
آيات متعددي در شان امام مهدي (عج) هست كه امامان معصوم (ع) تفسير، تاويل و تطبيق اين آيات را بر وجود مقدس امام زمان (عج) و حكومت جهاني ان عدالت گستر بيان نموده اند . در زمينه ظهور و قيام آن حضرت و جامعه آرمانى مهدوى، مى‏توان توصيفات و اشارات زير را از قرآن به دست آورد :
۱٫ غلبه نهايى حقّ بر باطل و شكست جبهه كفر و فساد و نفاق(۱۲) ؛
۲٫ جانشينى و خلافت مستضعفان بر روى زمين و حاكميت صالحان و نيكان(۱۳) ؛
۳٫ گسترش و فراگيرى دين حقّ در برهه‏اى خاص از زمان(۱۴) ؛
۴٫ از آن روز موعود، تحت عناوين ايام اللّه(۱۵)، وقت معلوم(۱۶)، روز نصرت و پيروزى(۱۷) و طلوع فجر و سلامتى(۱۸) و… ياد شده است ؛
۵٫ در آياتى از آن حضرت با نام‏هاى نعمت باطنى(۱۹)، بقيه اللّه(۲۰)، كلمه باقيه(۲۱)، اولى الامر(۲۲) ؛ مهتدون(۲۳) (مهدى) ؛ اقامه كننده نماز(۲۴)، مضطرّ(۲۵)، جنب اللَّه(۲۶)، حزب اللَّه(۲۷)، فجر(۲۸)، «نهار اذا تجلى»(۲۹) و… نام برده است.
۶٫ خداوند، [با مهدى موعود]، نور خود را كامل مى‏كند(۳۰) ؛
۷٫ در آن عصر، زمين بعد از مرگش، زنده مى‏شود(۳۱) ؛
۸٫ او منصور از جانب خدا و انتقام گيرنده از دشمنان است(۳۲) ؛
۹٫ زمين، به نور پروردگار، روشن خواهد شد(۳۳) ؛
۱۰٫ در روز پيروزى، ايمان آوردن كافران، سودى به حالشان نخواهد داشت(۳۴) ؛
۱۱٫ هر چه در روى زمين است، تسليم و مطاع او خواهند شد(۳۵) ؛
۱۲٫ حضرت مهدى «يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشاءُ» است(۳۶) ؛
۱۳٫ او تأمين كننده امنيت و آرامش در روى زمين است(۳۷).

روش شناسي و گونه شناسي مصادر تاريخ الحجه بحارالانوار - بخش دوم و پاياني

نتايج بررسي و ارزيابي «تاريخ الحجه» نشان داد كه علامه در روش شناسي خود از فهم متن و فهم مقصود بهره جسته و ژرف انديشانه به چينش و تحليل روايات مهدويت پرداخته است.

توجه به بلاغت
علامه علاوه بر معناي لغوي بر اين آگاه است كه براي رسيدن به فهم هر متن بايد اصول و قواعد زبان آن متن را كشف كرد و به آن اشراف داشت. وي در شرح احاديث بعد از معناي لغت در مواضع متعدد به قواعد صرفي و نحوي دقت دارد؛ از جمله علامه به ارجاع ضميرها كه بر معنا تاثير مي گذارد، دقت داشته  و بيان مي كند كه مرجع ضمير به چه كسي برمي گردد (مجلسي، 1403، ج 51: 326)، و يا به قواعد عربي مانند استفهام انكاري توجه دارد كه اين بر درك معنا خيلي مؤثر است. براي نمونه مي‌بينيم: شخصي خدمت امام صادق (ع) مي رسد و مي پرسد: شما صاحب ما هستيد؟ حضرت مي‌فرمايد: من صاحب شما هستم؟ آن‌گاه پشت بازوى مباركش را گرفت و فرمود: من پيرمردى سالخورده ام صاحب شما جوانى نورس است. علامه ذيل اين روايت چنين بيان مي كند: «من صاحب شما هستم» استفهام انكارى است (يعنى صاحب الامر نيستم) (همان: 280)؛ يا در روايت هاي ديگر علامه حتي نقش كلمات مانند حال را بيان مي كند (همان: 91).
روايات ائمه از فصاحت و بلاغت سرشار و به همه گونه زيبايي‌هاي لفظي و معنوي آراسته است، گونه هايي چون استعاره و كنايه… همه از موارد صنايع ادبي است (مسعودي، 1384: 101). علامه به اين صنايع هم عنايت داشته است. براي نمونه در روايت آمده است: «… الْفَرَجَ مِنْ تَحْتِ أَقْدَامِكُمْ…»علامه بيان مي كنند كه انتظار فرج از زير قدم كنايه از نزديكي فرج و آساني حصول آن است؛ يعني در آن زمان ها در عين اين‌كه بايد در انتظار فرج به سر ببريد، از آمدن آن حضرت هم مأيوس نباشيد (مجلسي،1403، ج 51: 159). در نمونه هاي ديگر منظور از «اختلاف سنين» قحطي و خشكسالي است، يا اين‌كه كنايه از حوادثي است كه در آن سال ها پديد مي‌آيد (مجلسي، 1403: 112) و يا در روايتي واژه «بنو مرداس» به كار رفته است. علامه بيان مي كند اين كنايه از «بني عباس» است؛ زيرا مردي در ميان صحابه بود كه او را «عباس بن مرداس» مي گفتند (مجلسي،1421، ج21: 447).

بهره مندي تاريخي از متون ادبي (استفاده از شعر)
در برخورد با مطالعه تاريخي ما با متن مواجه هستيم. در متن مهم اين است كه بتوان از آن متن استفاده تاريخي كرد و لازم نيست الزاما خود آن متن يك متن تاريخي باشد؛ مثلا حتي از اين شعر حافظ «عشقت رسد به فرياد تا خود بسان حافظ قرآن ز بر بخواني در چهارده روايت» مي توان فهميد كه در زمان او قرائت‌هاي مختلف رواج داشته است (پاكتچي، 1391: 25). همچنين علامه اشعاري را از ديوان امام علي (ع) ذكر كرده  كه خود بر تاريخ دلالت دارد و گوياي به قدرت رسيدن حضرت مهدي (عج) و به عدل حكومت كردن وي مي‌باشد (مجلسي،1403، ج 51: 132): أَقُولُ فِي دِيوَانِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ الْمَنْسُوبِ إِلَيْهِ :
بُنَيَّ إِذَا مَا جَاشَتِ التُّرْكُ فَانْتَظِرْ
وَلَايَهَ مَهْدِيٍّ يَقُومُ فَيَعْدِلُ

وَ ذَلَّ مُلُوكُ الْأَرْضِ مِنْ آلِ هَاشِمٍ
وَ بُويِعَ مِنْهُمْ مَنْ يَلَذُّ وَ يَهْزَلُ

صَبِيٌّ مِنَ الصِّبْيَانِ لَا رَأْيَ عِنْدَهُ
وَ لَا عِنْدَهُ جِدٌّ وَ لَا هُوَ يَعْقِلُ

فَثَمَّ يَقُومُ الْقَائِمُ الْحَقُّ مِنْكُمْ
وَ بِالْحَقِّ يَأْتِيكُمْ وَ بِالْحَقِّ يَعْمَلُ

سَمِيُّ نَبِيِّ اللَّهِ نَفْسِي فِدَاؤُهُ
فَلَا تَخْذُلُوهُ يَا بَنِيَّ وَ عَجِّلُوا

تشكيل خانواده حديث
احاديثي كه هم مضمون و مرتبط هستند و وجه اشتراك اصلي آن‌ها نظر داشتن به يك موضوع محوري است؛ مي‌توانند با هم تشكيل يك خانواده حديث دهند. از اين طريق مي‌توان معناي سخن معصوم را دريافت. علامه مجلسي هم در فهم احاديث از احاديث ديگر ياري گرفته كه اين همان خانواده حديث است. براي نمونه علامه روايتي كه مادر حضرت مهدي (عج) را «فرزند كنيزي سياه» معرفي كرده است با روايات وارد در اين موضوع مخالف مي‌داند (مجلسي، 1421، ج21: 162). موارد بسياري در بررسي مدت غيبت صغرا (مجلسي، 1403: 367) تاريخ ولادت (همان: 4) است كه علامه با قراردادن روايت‌هاي مختلف كنار هم به نتيجه رسيده  است.

منظور از شناخت واقعي امام زمان در حديث «هر كس امام زمانش را نشناسد و بميرد به مرگ جاهليت مرده است» چيست؟

شناخت واقعي داراي ويژگى‌هايي است كه عبارت است از اينكه: اولاً، از منابع معتبر و موثق و مستند اخذ شود. ثانياً، گستره ‌اش شامل آموزه‌ هاى اعتقادى، اخلاقى و عبادى گردد. ثالثاً، از آن‌جا كه امام الگوى عملى براى انسان‌ها است، به ابعاد فكرى، عملى و روحى امام نيز ناظر باشد.

اما اين شناخت از سه راه - كه مكمل يكديگرند - حاصل مى ‌شود:
 

يكم. مطالعه تاريخ زندگانى آنان؛

مطالعه سرگذشت و سيره آنان؛ خصوصاً در باب فضايل، مناقب و خصوصيات آنان - از قبيل: شجاعت، مردانگى، ايثار، تواضع، صبر، فرزانگى و... - انسان را متوجه مقام والاى آن بزرگواران مى‌كند و جذبه و كشش خاصى نسبت به آن فرزانگان در روح انسان، حاكم مى‌شود.

دوم. مطالعه و تفكّر در سخنان ايشان؛

اسلام تفكر را موجب بصيرت (الحياه، ج ۱، ص ۸، ح‌۳)، دعوت كننده به عمل نيك (همان، ح ۹)، پديد آورنده نور (همان، ص ۴۹، ح ۱۸)، نشانه حيات و زنده بودن قلب بصير مى‌داند(همان، ص ۴۸، ح ۵).

مطالعه و تفكّر در آثار فكرى امامان، هر چند كار مشكلى به نظر مى‌رسد؛ ولى بسيار سودمند است. اين امر علاوه بر آن كه باعث شناخت شخصيت آن بزرگواران و ايجاد محبت آنان در دل مى‌شود؛ سرمايه بزرگى براى روح بشر به شمار مى‌رود. همان طور كه فراگيرى فصول يك كتاب، بايد با تحقيق و دقت كامل و رجوع به استاد و... قرين باشد؛ مطالعه و انديشه و تفكر در آثار ائمه(ع) نيز، بايد با استفاده از استادان فن و مراجعه به كتاب‌هايى كه در شرح سخنان آنان به رشته تحرير درآمده، همراه باشد.

سوم. شناخت خدا:

اگر ما خداوند و صفات و اسماى او را به طور حقيقى بشناسيم، مى‌توانيم انسان‌هاى كامل راستين (امامان) را نيز بشناسيم؛ زيرا آنان آينه تمام‌نماى صفات جمال و جلال حضرت حق‌اند و در تسميه به اسماى الهى، از تمامى موجودات عالم امكان برترند. بر اين اساس، با شناخت خدا و صفات او، مى‌توانيم به اوصاف و ويژگى‌هاى امامان نيز واقف گرديم. شايد دعايى كه سفارش شده در زمان غيبت بعد از نماز زياد خوانده شود، ناظر به همين حقيقت باشد:

«اللهم عرفنى نفسك فانك ان لم تعرفنى نفسك لم اعرف رسولك اللهم عرفنى رسولك فانك ان لم تعرفنى رسولك لم اعرف حجتك اللهم عرفنى حجتك فانك ان لم تعرفنى حجتك ضللت عن دينى؛ خداوندا! خود را به من بشناسان كه اگر خود را به من نشناسانى پيغمبر را نمى‌شناسم؛ خدايا! پيغمبرت را به من بشناسان كه اگر به پيامبر معرفت پيدا نكنم، نمى‌توانم امامم را بشناسم؛ خدايا! حجت و امامت را به من بشناسان كه اگر امام را نشناسم، در دين خود گمراهم» (مفاتيح‌الجنان، دعا در غيبت امام زمان(عج)).

اى مشير ما تو اندر خير و شر   از اشارت‌هاست دلمان بى‌خبر
اى «يرانا لانراه» روز و شب‌   چشم بند ما شده ديد سبب‌
چشم من از چشم‌ها بگزيده شد   تا كه در شب آفتابم ديده شد
لطف معروف تو بود آن اى بهى‌   پس كمال البر فى اتمامه‌
يارب! «اتمم نور نافى الساهره   واشجنا من مفضحات قاهره»
يار شب را روز مهجورى مده‌   جان قربت ديده را دورى مده‌
بعد تو مرگ است با درد و نكال‌   خاصه بعدى كه بود بعد الوصال‌
آن كه ديده‌ستت مكن ناديده‌اش‌   آب زن بر سبزه باليده ‌اش

(مثنوى، دفتر ۶، ابيات ۲۸۸۸ - ۲۸۹۸)

چكيده
وجود امام مهدي (عج) به عنوان قائم اهل البيت حتما داراي غيبتي مي باشند كه اين غيبت نه به معناي نبود حضرت و يا در خواب بودن او بلكه به معناي ظاهر نبودن وعدم دسترسي آسان به ايشان مي باشد هرچند كه در روايات ما دلايلي براي غيبت گفته شده است اما اين غيبت سري از اسرار الهي مي باشدكه بعد از ظهور امام مهدي(عج) روشن خواهد شد.

كليدواژه
امام مهدي (عج)، غيبت، امامت، ظهور.

مقدمه
قال أبو عبد اللّه (ع) قال رسول اللّه (ص) : « من مات‏ و هو لا يعرف إمام‏ زمانه‏ مات ميته جاهليه » (عاملي،1425ق: 1/153)
امام صادق (ع) از رسول خدا (ص) نقل ميكند كه ايشان فرمودند: هركس درحالي بميرد كه امام زمانش را نشناخته باشدبه مرگ جاهليت از دنيا رفته است.
بحث ازامام مهدي (عج) نه مختص به زمان ما يا عصر خاصي باشد بلكه همزمان با عصر رسول خدا(ع) بحث از وجود مهدي موعود (عج) مطرح بوده است وتا زمان ما ادامه دارد و در همه عصرها مطالب متنوع وزيادي در اين زمينه نوشته شده است .يكي از موضوعات مرتبط با امام عصر (عج) بحث از غيبت امام مي باشد.كه بايد به درستي تبيين وفهم شود .ومجال برا بدخواهان وكج فهماني كه غيبت حضرت را به عنوان نبود حضرت ،خواب بودن حضرت و غيره معني ميكنند گرفته شود.
مقاله پيش رو تلاشي است در اين زمينه كه با واكاوي مفهموم غيبت وابعاد آن در روايا ت رسيده از اهل بيت b سعي در تبيين آن داشته اند.